Platan jest rozłożystym, dorastającym do 35 m wysokości drzewem. Pień platana jest zwykle niski, szeroki, często nisko rozdzielony na kilka konarów. Korowina na pniu i starszych gałęziach ma kolor szarawy. Cechą charakterystyczną korowiny platana jest obfite łuszczenie się cienkimi długimi płatami, co wielokrotnie u osób nieobeznanych z biologią wywołuje wrażenie, że drzewo stało się celem wandali. Pień dużych platanów jest miejscami prawie nagi, jakby bez kory.

Kwiaty platana zebrane w charakterystyczne kuliste główki wiszące po jednej lub po kilka na długiej szypule. Platany są powszechnie sadzone w nasadzeniach miejskich w Europie Zachodniej i Południowej. Jest odporny na zanieczyszczenia chemiczne oraz pyły. W Londynie blisko połowa drzew to platany.

W Polsce najczęściej spotykany jest platan klonolistny (Platanus x acerifolia Willd.) będący mieszańcem dwóch gatunków: platana zachodniego (Platanus occidentalis) – pochodzącego z Ameryki Północnej oraz platana wschodniego (Platanus orientalis). Platany są spotykane w parkach przede wszystkim na zachodzie kraju (np. Szczecin, Wrocław, Opole), ale wiele stanowisk znajduje się również w centralnej Polsce.

W krajach, gdzie platany są masowo sadzone, częstość uczuleń na alergeny pyłku platana dochodzi do kilku-, kilkunastu procent populacji. W Hiszpanii u ok 8-9% badanych stwierdzono dodatni test skórny z alergenami pyłku platana. Dane dotyczące częstości uczuleń na alergeny pyłku platana w populacji polskiej nie są jednoznaczne, jednak w miastach, gdzie spotykamy liczne platany, warto pamiętać o silnych właściwościach uczulających alergenów pyłku platana.

Ziarna pyłku platana stanowią znaczny odsetek aeroplanktonu w Europie Południowej (np. w Madrycie pyłek tych drzew stanowi ok. 14% wszystkich ziaren pyłku).

Z ziaren pyłku platana wyizolowano następujące alergeny: Pla a 1, Pla a 1.0101, Pla a 2, Pla a 2.0101, Pla a 3, Pla a 3.0101, Pla a Profilin. Poznano dokładną strukturę alergenu głównego pyłku platana Pla a 1.

Kwiaty Platanu

drzewo Platanu

drzewo Platanu

Opracowanie: dr n. med. Piotr Rapiejko, Ośrodek Badania Alergenów Środowiskowych